Rozwiązanie małżeństwa w przeważającej części następuje dopiero po przeprowadzeniu kilku rozpraw, co w ostateczności przekłada się nawet na kilka lat postępowania. Czy można jednak uzyskać wyrok rozwodowy już na pierwszej rozprawie?
Kiedy jest szansa na rozwód na pierwszej rozprawie?
Postępowania sądowe w Polsce nie należą do najszybszych. Wpływ na taki stan rzeczy ma mała liczba sędziów, którzy obciążeni są dużą ilością spraw. Taka sytuacja występuje także w przypadku spraw rozwodowych.
Pierwszą zasadniczą przesłanką decydującą o szybkości postępowania rozwodowego jest kwestia ustalenia winy. Co do zasady, sąd ma obowiązek orzec o winie za rozkład pożycia małżeńskiego – może ona obciążać zarówno jednego małżonka, jak i oboje z nich. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
Brak orzekania o winie to duża oszczędność czasu na sali sądowej – strony nie muszą bowiem dowodzić swoich roszczeń względem drugiego małżonka, nie pojawia się więc konieczność przeprowadzania żmudnego i długiego postępowania dowodowego.
Brak winy za rozkład pożycia małżeńskiego nie musi być przy tym rzeczywisty – chodzi tu wyłącznie o to, że strony toczącego się postępowania decydują się wspólnie o nieorzekaniu o winie rozwodowej.
W jaki sposób zażądać zaniechania orzekania o winie?
Najczęściej robi się to w pozwie rozwodowym poprzez umieszczenie zgodnego wniosku stron w tym zakresie. Oczywiście możliwe jest, choć rzadziej praktykowane, złożenie stosownego wniosku już w toku postępowania. O tym, czy wniosek stron jest „zgodny” nie przesądza jednak ani jego forma, ani równoczesność złożenia (np. w jednym piśmie, zgodnie na tej samej rozprawie). Zgoda wywołująca skutki materialnoprawne, jak i procesowe może być zatem udzielona następczo – w toku całego procesu.
Kwestie czasu i sposobu jej zamanifestowania są istotne jedynie dla celów pobierania opłaty od pisma procesowego inicjującego postępowanie w sprawie. Pamiętajmy, że zgodny wniosek oznacza zatem jednolitość stanowisk procesowych stron w danej kwestii merytorycznej lub formalnej do czasu zakończenia postępowania, niezależnie od tego w jakiej formie i kiedy zostały zaprezentowane.
Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
Art. 57 §2 KRO
Rozwód z dziećmi lub bez dzieci
Kolejnym czynnikiem decydującym o szybkości sprawy rozwodowej jest fakt posiadania dzieci. Jeśli małżeństwo posiada potomstwo, sąd każdorazowo musi orzec o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Spory w tym zakresie nie pomogą w uzyskaniu rozwodu na pierwszej rozprawie.
Szansą na przyspieszenie postępowania w sytuacji, gdy na sprawie pojawiają się małoletnie dzieci jest porozumienie małżonków. Sąd uwzględnia bowiem pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie – pod warunkiem, że jest ono zgodne z dobrem dziecka.
Uzyskanie rozwodu na pierwszej rozprawie jest więc zdecydowanie bardziej możliwe, jeżeli małżonkowie nie posiadają żadnego potomstwa lub gdy ich dzieci są już pełnoletnie.
§1. W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
§2. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.
Art. 58 §1 i 2 KRO
Rozwód z podziałem majątku
Kolejną sprawą mającą istotny wpływ na możliwość uzyskania rozwodu już na pierwszej rozprawie jest żądanie podziału majątku wspólnego. Jeżeli strony postępowania miały ustawową wspólność majątkową, a taka powstaje z mocy samego prawa z chwilą zawarcia związku, prędzej czy później musi dojść do podziału majątku wspólnego.
Zdecydowana większość spraw rozwodowych nie jest związana z podziałem majątku wspólnego. Przepisy pozwalają co prawda na to, aby w ramach jednego postępowania rozwiązać dane małżeństwo i podzielić majątek stron, jednak w praktyce powoduje to znaczne wydłużenie postępowania. Decydując się na podział majątku wspólnego w ramach sprawy rozwodowej, szanse na uzyskania wyroku już na pierwszej rozprawie są bardzo nikłe.
Podział majątku, szczególnie gdy strony są ze sobą skłócone, jest dla sądu sporym wyzwaniem logistycznym – nic więc dziwnego, że polskie sądy niechętnie prowadzą tego rodzaju sprawy w ramach jednego postępowania.
Alimenty dla byłego małżonka
Równie istotną kwestią jest orzeczenie w zakresie świadczeń alimentacyjnych – czy to na rzecz dziecka stron, czy też jednego z małżonków. W przypadku małoletniego potomstwa małżonków, określenie kosztów wychowania i utrzymania dziecka jest obowiązkowe. Taki schemat prowadzi oczywiście do wydłużenia postępowania. Inaczej będzie w przypadku alimentów na rzecz byłego małżonka.
Obowiązujące przepisy nie przewidują bowiem konieczności orzekania w zakresie tego rodzaju świadczeń na rzecz jeden ze stron postępowania. Tym samym złożenie wniosku o zasądzenie alimentów może wydłużyć całą sprawę i zniweczyć szanse na uzyskanie rozwodu na pierwszej rozprawie. Analogicznie – brak wniosku o alimenty stwarza szansę na znacznie szybsze rozwiązanie małżeństwa.
Spory małżonków podczas rozwodu
Biorąc pod uwagę wszystkie wymienione wcześniej okoliczności, szansa na uzyskanie rozwodu na pierwszej rozprawie jest największa, jeśli strony:
- nie mają wspólnych małoletnich dzieci,
- nie żądają podziału majątku wspólnego na rozprawie rozwodowej,
- nie żądają alimentów od byłego małżonka,
- zgodnie wniosą o orzeczenie rozwodu bez winy,
- nie będą kłócić się podczas rozprawy.
Ten ostatni punkt jest szczególnie istotny podczas całego postępowania rozwodowego. Nierzadko bowiem zdarza się, że w toku rozprawy strony zmieniają zdanie i wycofują się ze swoich wcześniejszych stanowisk. Pojawiające się spory na sali sądowej potrafią skutecznie odłożyć w czasie uzyskanie wyroku rozwiązującego małżeństwo.
Pomoc prawnika rozwodowego
Niezależnie od rodzaju danej sprawy, szybkość uzyskania wyroku rozwodowego zależy od jeszcze jednego istotnego czynnika. Chodzi oczywiście o pomoc doświadczonego prawnika. Dobry adwokat będzie w stanie zawrzeć odpowiednie wnioski procesowe już w samym pozwie, a w razie problemów tak poprowadzi sprawę, aby nie trwała ona w nieskończoność.
Prostą sprawę także należy umieć dobrze przedstawić w sądzie – doświadczenie i wiedza w tym zakresie z pewnością będą bardzo pomocne. Nasz adwokat jest Państwu w stanie zagwarantować świadczenie usług w sprawach rozwodowych na bardzo wysokim poziomie. To z kolei przekłada się na większą szansę na uzyskanie rozwodu już na pierwszej rozprawie.
Jeżeli potrzebują Państwo pomocy prawnej doświadczonego adwokata rozwodowego to zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią w Krakowie - adw. Michał Słomka - tel. 784 425 405 lub [email protected], adw. Edyta Kwiecień - tel. 789 235 660 lub [email protected].
