Złożenie pozwu jest zaledwie pierwszym krokiem w sprawie rozwodowej. Tak naprawdę dopiero od chwili przyjęcia go przez sąd możemy mówić o postępowaniu rozwodowym. Wiele osób decydując się na rozstanie, zastanawia się jak w praktyce wygląda przebieg sprawy z orzekaniem o winie. Od razu powiedzmy, że filmowe podejście do tego tematu z rzeczywistością nie ma za wiele wspólnego.
Sprawa rozwodowa z orzekaniem o winie
Zacznijmy od tego, że po złożeniu pozwu rozwodowego, należy oczekiwać informacji ze strony sądu. Jeśli pismo zostało sporządzone i opłacone prawidłowo, sąd prześle odpis złożonego pozwu do pozwanego. Następuje to w okresie ok. 1-3 miesięcy od chwili złożenia pozwu w sądzie. Po odebraniu odpisu takiego pisma, pozwany ma 14 dni na zajęcie stanowiska przedstawionego w pozwie. Jednocześnie sąd zawiadamia wszystkie strony o terminie pierwszej rozprawy.
§1. Przewodniczący i sąd podejmują czynności w sprawie tak, aby przebiegła zgodnie z planem rozprawy, a jeżeli planu nie sporządzono – w najwcześniejszych możliwych terminach.
§2. Przewodniczący wyznacza terminy posiedzeń w sprawie zgodnie z planem rozprawy, a jeżeli planu nie sporządzono – najwcześniejsze możliwe terminy.
Art. 206 KPC
Przebieg sprawy rozwodowej
Praktyka pokazuje, że przy rozwodach z orzekaniem o winie jednego z małżonków, na jednej rozprawie się nie kończy. Duży spór pomiędzy stronami, a także liczba zebranych materiałów dowodowych mogą skutecznie wydłużyć toczące się postępowanie.
W rzeczywistości może ono zakończyć się dopiero po kilku, a nawet i kilkunastu miesiącach. Niezależnie od tego, otrzymując zawiadomienie z sądu strony są informowane zarówno o dniu, godzinie najbliższej rozprawy, jak i o dokładnym miejscu, w którym ona się odbędzie (z uwzględnieniem numeru sali sądowej).
Równocześnie z doręczeniem pozwu i wezwania na pierwszą rozprawę poucza się pozwanego o:
- czynnościach procesowych, które może lub powinien podjąć, jeśli nie uznaje żądania pozwu w całości lub w części, w szczególności o możliwości lub obowiązku wniesienia odpowiedzi na pozew, w tym o obowiązujących w tym zakresie wymaganiach co do terminu i formy, lub przedstawienia swoich wniosków, twierdzeń i dowodów na rozprawie;
- skutkach niepodjęcia takich czynności, w szczególności o możliwości wydania przez sąd wyroku zaocznego i warunkach jego wykonalności oraz obciążenia pozwanego kosztami postępowania;
- możliwości ustanowienia przez pozwanego pełnomocnika procesowego i braku obowiązkowego zastępstwa przez adwokata lub radcę prawnego.
Rozprawę należy przygotować tak, aby nie było przeszkód do rozstrzygnięcia sprawy na pierwszym posiedzeniu na nią wyznaczonym. Więcej posiedzeń niż jedno wyznacza się tylko w razie konieczności, zwłaszcza gdy przeprowadzenie wszystkich dowodów na jednym posiedzeniu nie jest możliwe. W takim przypadku posiedzenia powinny odbywać się w kolejnych dniach, a jeżeli nie jest to możliwe – tak, aby upływ czasu pomiędzy kolejnymi posiedzeniami nie był nadmierny.
Art. 206.1 KPC
Jak wygląda sprawa rozwodowa?
Zgodnie z treścią art. 208 KPC, przewodniczący, stosownie do okoliczności, wyda przed rozprawą na podstawie pozwu i innych pism procesowych zarządzenia mające na celu przygotowanie rozprawy. Przewodniczący może w szczególności:
- wezwać strony do stawienia się na rozprawę osobiście lub przez pełnomocnika;
- zażądać na rozprawę od państwowej jednostki organizacyjnej lub jednostki organizacyjnej samorządu terytorialnego znajdujących się u nich dowodów, jeżeli strona sama dowodów tych otrzymać nie może;
- wezwać na rozprawę wskazanych przez stronę świadków;
- wezwać na rozprawę osoby powołane zgodnie przez strony na biegłych;
- zarządzić przedstawienie dokumentów, przedmiotów oględzin, ksiąg, planów itd.
Pamiętajmy, że przewodniczący może ponadto, w razie koniecznej potrzeby, zarządzić oględziny jeszcze przed rozprawą – o wszystkim strony postępowania, jak również świadkowie w sprawia są odpowiednio wcześniej informowani przez sąd.
§1. Na podstawie planu rozprawy przewodniczący wydaje zarządzenia mające na celu przygotowanie rozprawy. Przewodniczący może w szczególności:
– wezwać strony do stawienia się na rozprawę osobiście lub przez pełnomocnika;
– zażądać od państwowej jednostki organizacyjnej lub jednostki organizacyjnej samorządu terytorialnego znajdujących się u niej dowodów, jeżeli strona sama dowodów tych otrzymać nie może;
– wezwać na rozprawę wskazanych przez strony świadków lub biegłych;
– zarządzić przedstawienie przedmiotów oględzin lub dokumentów, w szczególności ksiąg i planów.
§2. Przewodniczący może ponadto zarządzić oględziny jeszcze przed rozprawą.
§3. Jeżeli planu rozprawy nie sporządzono, zarządzenia mające na celu przygotowanie rozprawy wydaje się na podstawie pozwu i innych pism procesowych.
Art. 208 KPC
Pierwsza sprawa rozwodowa
Przychodząc do sądu na wyznaczoną datę i godzinę rozprawy rozwodowej, każdorazowo należy poczekać na wywołanie stron przez protokolanta. Czasami zdarzają się opóźnienia, w związku z czym koniecznie jest zachowanie cierpliwości.
Protokolant wychodzi na korytarz sądu i głośno wywołuje daną sprawę określając z czyjego powództwa ma ona miejsce i przeciwko komu będzie ona prowadzona. Po tych słowach, strony mogą wejść na salę sądową. W tym momencie sędzia sprawdza obecność stron i prosi o zajęcie miejsc – zwyczajowo przyjęło się, że powód siada po prawej stronie sąd, pozwany zaś po lewej.
Po zajęciu miejsc przez strony, sędzia pyta się czy powód podtrzymuje stanowisko i żądania, które zawarł w pozwie. Podobnie dzieje się w przypadku pozwanego, który złożył odpowiedź na pozew – jest on pytany, czy pozostaje przy swojej wersji wydarzeń.
Jeżeli do czasu wyznaczenia pierwszej rozprawy, sytuacja życiowa stron zmieniła się na tyle istotnie, że chcą zmienić treść swoich żądań, sąd musi zostać koniecznie o tym poinformowany. W tym miejscu warto zaznaczyć, że zwracając się do sądu nie używamy słów typu „proszę pana”, „proszę pani”, „pani sędzio”, „panie sędzio”. Do sądu zwracamy się każdorazowo takimi określeniami, jak „wysoki sądzie”, „proszę wysokiego sądu”, „proszę sądu”.
Każda ze stron może w piśmie procesowym żądać przeprowadzenia rozprawy w jej nieobecności.
Art. 209 KPC
Jakie pytania padają na sprawie rozwodowej z orzekaniem o winie?
Jedną z ważniejszych kwestii na każdej sprawie rozwodowej są pytania zadawane stronom postępowania. Sąd pyta się wówczas w pierwszej kolejności czy małżonkowie naprawdę nie widzą możliwości utrzymania swojego związku, ewentualnie czy nie zechcieliby skorzystać z pomocy mediatora.
Sprawa będzie wyglądała nieco inaczej w przypadku żądania rozwodu z wyłącznej winy jednego z małżonków. W takim przypadku, na pierwszej rozprawie przedłożone dowody zostaną dopuszczone do postępowania – z formalnego punktu widzenia, to od tej chwili dowody wskazane przez strony zostają uwzględnione podczas wyrokowania. Sąd zada pytanie także czy strony nie zgłaszają dodatkowych środków dowodowych. Jeśli to zrobią, należy pamiętać, aby dany środek wystąpił nie tylko w oryginale, ale i kopii dla drugiej strony postępowania (chodzi np. o dwie wersje wydrukowanej rozmowy elektronicznej).
Częstymi pytaniami pojawiającymi się w sprawach rozwodowych z orzekaniem o winie są te, które dotyczą wzajemnych relacji stron. Sąd może więc przykładowo pytać o powód zaniku więzi pomiędzy małżonkami, możliwości odbywania relacji, sposobie wychowywania wspólnych dzieci, ilości konfliktów w rodzinie, a nawet o prawdziwość i powody zdrady małżeńskiej.
Świadek w sprawie rozwodowej z orzekaniem o winie
Jeżeli jest coś, co może zdecydowanie wpłynąć na wydłużenie rozprawy rozwodowej, to z pewnością będzie to udział biegłych i specjalistów. Jeżeli bowiem wydanie wyroku rozwiązującego małżeństwo z winy jednej ze stron wymaga od sądu wiadomości specjalnych, to sąd na pierwszej rozprawie skieruje małżonków lub ich wspólne małoletnie dzieci na odpowiednie badania. Konieczne będzie wówczas wydanie specjalistycznej opinii w konkretnym zakresie. W praktyce czas oczekiwania na takie badania i wydanie opinii biegłego wynosi ok. kilku miesięcy.
Równie istotne znaczenie mają świadkowie powoływani na sprawę rozwodową. W praktyce nie zdarza się, aby takie osoby pojawiały się na pierwszej rozprawie – głównie dlatego, że strona w tym czasie może zrezygnować ze słuchania danej osoby.
Możliwa jest także sytuacja, w której powód lub pozwany zawnioskuje o to, żeby dane osoby były słuchane podczas jednej rozprawy lub w drodze pomocy prawnej, gdy ich miejsce zamieszkania jest odległe od siedziby sądu przed którym postępowanie rozwodowe się toczy.
Ilość rozpraw w sprawie rozwodowej
Tak naprawdę liczba rozpraw, które pojawią się w konkretnej sprawie rozwodowej zależy od wielu różnych czynników. Główne znaczenie będzie miało żądanie orzeczenia wyłącznej winy za rozpad związku względem jedno z małżonków oraz liczba środków dowodowych zebranych przez obie strony postępowania. Równie istotne będzie również udział małoletnich dzieci małżonków i konieczność przesłuchania dużej liczby świadków.
W przypadku rozwodu z orzekaniem o winie mało prawdopodobne jest więc, że sprawa zakończy się na jednej lub dwóch rozprawach.
Jeśli postępowanie nie zakończy się na pierwszej rozprawie, sąd poinformuje strony o kolejnym terminie posiedzenia. Z reguły jest on wyznaczany dopiero za kilka miesięcy. Warto taki termin dokładnie zanotować – nie zawiadamia się bowiem o terminie kolejnej rozprawy tej strony, która została poinformowana o nim na sali sądowej.
Konsekwencje rozwodu z orzekaniem o winie
Zastanawiając się nad prowadzeniem sprawy rozwodowej z orzekaniem o winie, warto dokładnie zrozumieć wszystkie konsekwencje związane z takim postępowaniem. Orzeczenie o winie może wpłynąć na podział majątku, ustalenie opieki nad dziećmi, a także zasądzenie alimentów. Orzekając winę jednego z małżonków, sąd wskazuje, kto przyczynił się do rozpadu małżeństwa w większym stopniu, co może mieć istotne znaczenie w dalszym etapie postępowania.
Jednak, wybierając drogę rozwodu z orzekaniem o winie, obie strony muszą być przygotowane na konfrontację, podawanie przykładów nieporozumień, konfliktów czy innych negatywnych zdarzeń z życia małżeńskiego. Może to dodatkowo utrudnić komunikację i wzajemne porozumienie między stronami w przyszłości, zwłaszcza gdy w grę wchodzi dobro wspólnych dzieci.
Ponadto, warto pamiętać, że taki proces może być bardziej kosztowny i czasochłonny niż standardowa sprawa rozwodowa. Dlatego, zanim podejmiemy decyzję o takim kroku, warto dokładnie przemyśleć wszelkie za i przeciw, a także skonsultować się z ekspertem prawa rodzinnego, który pomoże nam zrozumieć wszystkie niuanse związane z orzekaniem o winie w procesie rozwodowym.
Jeżeli potrzebują Państwo pomocy prawnej doświadczonego adwokata rozwodowego to zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią w Krakowie - adw. Michał Słomka - tel. 784 425 405 lub [email protected], adw. Edyta Kwiecień - tel. 789 235 660 lub [email protected].