Co jest potrzebne do uzyskania rozwodu? Niewątpliwie wola zainteresowanych małżonków. Niemniej ważny jest także odpowiednio napisany pozew o rozwód – bez tego w ogóle nie uda się założyć sprawy w sądzie. A przecież rozwód w Polsce jest możliwy do uzyskania tylko przed sądem.
Elementy potrzebne do pozwu o rozwód
Sporządzenie prawidłowego pozwu rozwodowego jest nie lada wyzwaniem, szczególnie jeśli rozwiązanie małżeństwa ma nastąpić z orzekaniem o winie, a strony nie mają odpowiedniej wiedzy prawnej. Jak zatem napisać prawidłowy pozew o rozwód? W tym celu pomocny będzie Kodeks postępowania cywilnego.
Zacznijmy od tego, że każde pismo procesowe powinno składać się z konkretnych elementów (dotyczy to również wszelkiego rodzaju pozwów). Podstawowymi elementami, które bezwzględnie muszą znaleźć się w pozwie rozwodowym są:
- oznaczenie sądu, do którego pozew jest kierowany, imię i nazwisko stron lub ich pełnomocników;
- oznaczenie miejsca zamieszkania i adresy stron;
- numer PESEL lub numer NIP powoda będącego osobą fizyczną, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania lub posiada go nie mając takiego obowiązku;
- oznaczenie rodzaju pisma;
- osnowa wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności;
- dokładnie określone żądanie;
- przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu;
- informacje, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia;
- podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
- wymienienie załączników.
Poprawne określenie stron i sądu
Na pierwszej stronie każdego pozwu rozwodowego powinno znaleźć się określenie stron oraz właściwego sądu. Warto dodać w tym miejscu, że wskazanie daty oraz miejsca sporządzenia lub złożenia pozwu w sądzie nie jest obowiązkowe, choć zwyczajowo pozwy rozwodowe zawierają tego rodzaju elementy (umieszcza się je wówczas w prawym górnym rogu pisma).
Pamiętajmy, że pozew o rozwód może złożyć wyłącznie jeden z małżonków lub małżonkowie razem. Nie ma możliwości, aby powyższe pismo zostało złożone przez kogokolwiek innego – np. członka rodziny danego małżonka czy prokuratora. Sprawy rozwodowe należą bowiem do spraw indywidualnych.
Nie ma przy tym przeszkód, aby strona wnosząca o rozwód skorzystała z pomocy profesjonalnego pełnomocnika – adwokata lub radcy prawnego, który sporządzi pozew rozwodowy i poprowadzi całą sprawę jako wyznaczony pełnomocnik.
Następnie określamy sąd właściwy do rozpoznania sprawy rozwodowej – każdorazowo będzie to sąd okręgowy, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu.
Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda. W praktyce szukamy więc sądu okręgowego, który położony jest najbliżej miejsca zamieszkania małżonków. Dane adresowe sądu możemy z łatwością znaleźć w sieci – w pozwie wpisujemy je pod datą i miejscem sporządzenia pisma.
Kolejnym elementem, umieszczanym zwyczajowo po lewej stronie pisma (ale jednocześnie pod adresem właściwego sądu) są dane stron postępowania. Chodzi oczywiście o prawidłowe określenie powoda i pozwanego. Pierwszy z nich jest inicjatorem postępowania – to on niejako występuje z żądaniem rozwiązania małżeństwa. Drugi to osoba, przeciwko której pozew jest wytaczany.
Określając strony postępowania podajemy ich imię i nazwisko (nie jest konieczne wskazywanie dwóch imion danej osoby, choć taka praktyka też jest spotykana), dokładny adres zamieszkania oraz adres do korespondencji (jeśli jest inny, niż adres zamieszkania). Dodatkowo powód musi podać swój numer PESEL lub NIP (najczęściej jest wskazywany tylko numer PESEL).
Jeśli strony ustanowiły swoich pełnomocników – osoby, które będą je reprezentować na sali sądowej, to dane tych osób, łącznie z ich adresem do korespondencji, również muszą znaleźć się w pozwie. Jak już było wskazane wcześnie – pełnomocnikami w sprawach rozwodowych są najczęściej adwokaci lub radcowie prawni.
Powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.
Art. 41 KPC
Oznaczenie rodzaju pisma i żądania stron
W dalszej części pisma procesowego musimy oznaczyć jego dokładny tytuł. Będzie to oczywiście „Pozew o rozwód/ Pozew o rozwiązanie małżeństwa” – zwyczajowo pisany większą czcionką, na środku pierwszej strony, tuż pod danymi właściwego sądu i stron postępowania.
Po wpisaniu prawidłowego tytułu pisma, przechodzimy do jednej z najważniejszych rzeczy w każdym pozwie rozwodowym – precyzyjnego określenia żądań.
Podstawowym wnioskiem w omawianym przypadku będzie oczywiście żądanie rozwiązania małżeństwa stron (z określeniem imienia i nazwiska stron, daty i miejsca zawarcia małżeństwa, numerem aktu małżeństwa). Jeżeli jest to pozew o rozwód z orzekaniem o winie, to wówczas konieczny będzie dopisek – z wyłącznej winy pozwanego. Taki wniosek może brzmieć np. „Wnoszę o rozwiązanie małżeństwa zawartego dnia 24 kwietnia 2005 roku w Urzędzie Stanu Cywilnego w Warszawie, nr aktu małżeństwa 3263011/00/AM/2005/348980, pomiędzy pozwaną Anną Nowak (z domu Iksińska), córką Marka i Agnieszki, ur. dnia 22 sierpnia 1988 r., a powodem Janem Nowak, synem Michała i Zofii, ur. dnia 21 listopada 1985 r. – z winy pozwanej”.
Innymi często spotykanymi, choć nieobowiązkowymi, wnioskami w pozwach rozwodowych są:
- wniosek dotyczący zgodnego podziału majątku wspólnego małżonków;
- wniosek dotyczący eksmisji jednego z małżonków;
- wniosek dotyczący sposobu korzystania ze wspólnie zajmowanego mieszkania;
- wniosek dotyczący świadczeń alimentacyjnych;
- wniosek dotyczący uregulowania kontaktów rodzica z dziećmi;
- wniosek dotyczący władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi;
- wniosek o niekierowanie stron na postępowanie pojednawcze;
- wniosek o zasądzenie kosztów postępowania od pozwanego według norm przepisanych.
Pod wnioskami procesowymi należy umieścić informację o tym, że „Na zasadzie art. 187 §1 pkt 3 KPC oświadczam, że strony nie podjęły próby mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, ponieważ na obecnym etapie powód/ strony nie jest zainteresowany/ nie są zainteresowane polubownym rozwiązaniem sporu”.
Oczywiście jeśli strony podjęły próbę mediacji i okazała się ona nieudana, wówczas możemy wpisać takie oto zdanie: „Na zasadzie art. 187 §1 pkt 3 KPC oświadczam, że strony podjęły próbę mediacji, jednak okazała się ona nieudana, w związku z czym na obecnym etapie powód/ strony nie jest zainteresowany/ nie są zainteresowane polubownym rozwiązaniem sporu”.
Wnioski dowodowe w pozwie rozwodowym
W sprawach rozwodowych z wyłącznej winy jednego z małżonków w zasadzie zawsze pojawiają się dowody świadczące o winie jednej ze stron.
W takim przypadku, koniecznym jest sporządzenie wniosku o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu np. z zeznań świadków, nagrań, zdjęć czy innych materiałów zgromadzonych przez powoda. Każdorazowo musimy także określić na jaką okoliczność dany dowód ma zostać przeprowadzony np. „na okoliczność zdrady małżeńskiej pozwanej i związania się jej z innym mężczyzną”.
Powołując świadków na sprawę rozwodową pamiętajmy o wskazaniu ich z imienia, nazwiska oraz adresu zamieszkania (ewentualnie innego adresu do doręczeń pism sądowych). Jeśli chodzi o powoływane dokumenty, opiszmy je jak najdokładniej – z podaniem daty ich powstania, nazwy i określenia czego dokładnie dotyczą.
Przykładowy wniosek dowodowy może brzmieć tak: „Wnoszę o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z wydruku elektronicznego rozmowy pozwanej z Adamem Igrekowskim z dnia 25 marca 2018 r. przeprowadzonej za pośrednictwem komunikatora internetowego Messenger (zrzut z ekranu – screenshot), na okoliczność zdrady małżeńskiej pozwanej i związania się jej z innym mężczyzną”.
Uzasadnienie pozwu rozwodowego
Kolejnym elementem pozwu rozwodowego jest sporządzenie uzasadnienia. W tej części pisma procesowego należy opisać dlaczego doszło do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego, z czyjej winy ono nastąpiło i jakie dowody o tym świadczą. Można odnieść się tutaj także do kwestii ewentualnych alimentów czy też zasad wykonywania kontaktów lub władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi.
Jednym słowem, uzasadniamy wszystkie nasze wcześniejsze żądania, tak aby przekonać sąd, że powinien uwzględnić nasze stanowisko.
Załączniki do pozwu o rozwód
Na końcu pozostaje już tylko złożenie własnoręcznego podpisu i wymienienie załączników składanych wraz z pozwem. Załącznikami są wszystkie dokumenty, które składamy do sądu po to, aby przekonać go o winie drugiego małżonka.
Do pisma należy dołączyć nie tylko te dokumenty, które chcemy, aby zostały uznane za dowód w sprawie, ale także i zaświadczenia o wysokości zarobków stron, skrócone odpisy aktów urodzenia wspólnych małoletnich dzieci (jeśli takie oczywiście są), a także skrócony odpis aktu małżeństwa (jest to element niezbędny).
Konieczne jest również wpisanie i załączenie dowodu uiszczenia opłaty sądowej od pozwu (wynosi ona 600 zł) – ewentualnie wskazanie, że strona składa zamiast opłaty wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych wraz z wypełnionym formularzem majątkowym.
Trzeba także pamiętać o wskazaniu załącznika – odpisu pozwu i załączników.
Jeśli korzystamy z pomocy pełnomocnika – dodajmy również pełnomocnictwo oraz dowód uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (w wysokości 17 zł płatnej wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta właściwemu ze względu na miejsce faktycznego złożenia dokumentu).
Opłatę stałą w kwocie 600 złotych pobiera się od pozwu o:
1) rozwód;
Art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
Liczba egzemplarzy pozwu rozwodowego
Pozew składamy w 3 egzemplarzach (2 wersje są przeznaczane dla stron postępowania, 1 dla sądu) – każdy musi być własnoręcznie podpisany przez powoda. Załączniki również składane są w 3 egzemplarzach – 1 w oryginalne i 2 w kopiach (wystarczą zwykłe kserokopie). Jeśli chodzi o dowód uiszczenia opłaty sądowej od pozwu, wystarczy załączyć wydruk potwierdzenia przelewu elektronicznego lub kwit z poczty – robimy to tylko w 1 oryginalnym egzemplarzu. Wystarczające będzie także naklejenie na pozew znaczków sądowych w kwocie 600 zł – znaczki można kupić w kasie każdego sądu.
Po skompletowaniu wszystkich niezbędnych dokumentów, pozostało już tylko złożenie ich bezpośrednio w sekretariacie sądu lub przesłanie listem poleconym.
Wsparcie specjalistów podczas procesu rozwodowego
W trakcie procesu rozwodowego wiele osób odczuwa emocjonalne i psychiczne obciążenie. Aby lepiej poradzić sobie z tym trudnym okresem, warto poszukać wsparcia zewnętrznego. Może to być grupa wsparcia dla osób w trakcie rozwodu, doradca finansowy pomagający uporządkować sprawy majątkowe czy prawnik specjalizujący się w prawie rodzinnym.
Niezależnie od źródła wsparcia, ważne jest, by nie pozostawać samemu ze swoimi problemami i emocjami. Zewnętrzna perspektywa i rada mogą być nieocenione w procesie podejmowania ważnych decyzji i poszukiwania nowego kierunku w życiu po zakończeniu małżeństwa.
Jeżeli potrzebują Państwo pomocy prawnej doświadczonego adwokata rozwodowego to zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią w Krakowie - adw. Michał Słomka - tel. 784 425 405 lub [email protected], adw. Edyta Kwiecień - tel. 789 235 660 lub [email protected].
