Rozwód niesie ze sobą wiele różnych skutków prawnych, jednym z nich jest możliwość zmiany nazwiska. Pamiętajmy jednak, że jest to dopuszczalne tylko w określonym terminie. Dokładną regulację w tym zakresie znajdziemy oczywiście w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.
Nazwisko po ślubie
Zawarcie związku małżeńskiego nie powoduje automatycznego przyjęcia nazwiska mężczyzny. Tak naprawdę to małżonkowie decydują o tym czy chcą mieć wspólne nazwisko, czy też każdy z nich pozostanie przy swoim.
Zgodnie z treścią art. 25 KRO, o nazwisku, które każdy z małżonków będzie nosił po zawarciu małżeństwa, decyduje jego oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie może być złożone bezpośrednio po zawarciu małżeństwa albo przed sporządzeniem przez kierownika urzędu stanu cywilnego zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa.
Małżonkowie mogą nosić wspólne nazwisko będące dotychczasowym nazwiskiem jednego z nich. Każdy z małżonków może również zachować swoje dotychczasowe nazwisko albo połączyć z nim dotychczasowe nazwisko drugiego małżonka. Nazwisko utworzone w wyniku połączenia nie może składać się z więcej niż dwóch członów.
W razie niezłożenia oświadczenia w sprawie nazwiska, każdy z małżonków zachowuje swoje dotychczasowe nazwisko.
Jak widać, noszenie wspólnego nazwiska w przypadku zawarcia związku małżeńskiego nie jest obowiązkowe. Jeśli jednak jedna ze stron zdecyduje zmienić swoje dotychczasowe nazwisko, to w przypadku rozwodu może powrócić do tego, które nosiła przed ślubem.
Zmiana nazwiska po rozwodzie
Zmienione nazwisko na skutek małżeństwa może być odwołane, pod warunkiem jednak, że związek zostanie prawomocnie rozwiązany przez sąd. Powrót do poprzedniego nazwiska w trakcie trwania małżeństwa jest niemożliwy, stąd tak ważne jest podjęcie odpowiedniej decyzji w tym zakresie jeszcze przed sformalizowaniem związku.
Przepisy KRO dają w zasadzie jedyną możliwość powrotu do uprzednio noszonego nazwiska – tylko, gdy dojdzie do rozwodu. Pamiętajmy jednak, że prawo do jest mocno ograniczone w czasie. Jeśli zainteresowana strona przegapi termin, nie będzie mogła skorzystać z takiej możliwości.
Zgodnie z treścią art. 59 KRO, W ciągu 3 miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.
Powyższe uprawnienie przysługuje każdemu małżonkowi, który zmienił swoje nazwisko w związku z ze ślubem. Nie ma przy tym żadnego znaczenia czy dotyczy to mężczyzny, czy też kobiety. Zmiana nazwiska nie musi oznaczać przyjęcia wyłącznego nazwiska męża lub żony, ale także połączenia swojego dotychczasowego nazwiska z nazwiskiem współmałżonka (chodzi tutaj o tzw. dwuczłonowe nazwiska).
Dodajmy jednak, że powrót do uprzedniego nazwiska nie jest obowiązkowy. Innymi słowy, były mąż lub żona nie może domagać się odebrania swojej byłej żonie lub mężowi prawa do nazwiska nabytego przez małżeństwo, jako że Kodeks rodzinny i opiekuńczy takiej możliwości nie przewiduje.
Jak wrócić do poprzedniego nazwiska po rozwodzie?
Wyrok rozwiązujący małżeństwo jest podstawą do powrotu do uprzednio noszonego nazwiska, jednak sam nie załatwia całej sprawy. Zainteresowany powinien złożyć stosowne oświadczenie o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa – obowiązkowo musi być ono złożone osobiście przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego. Żaden adwokat od rozwodów ani inny organ nie jest uprawniony do przyjęcia takiego oświadczenia. Sąd nie może również zamieścić takiego orzeczenia w samym wyroku rozwodowym.
Aby skorzystać z możliwości powrotu do poprzedniego nazwiska należy przygotować następujące dokumenty:
- dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport), który okażesz, by potwierdzić swoją tożsamość,
- dowód opłaty skarbowej – możesz zapłacić w kasie urzędu albo zrobić przelew na odpowiednie konto urzędu,
- odpis prawomocnego wyroku rozwiązującego małżeństwo (można go otrzymać za niewielką opłatą w sądzie, który wydał takie orzeczenie),
- informacje o miejscu, w którym sporządzono twój akt małżeństwa, i dacie uprawomocnienia się orzeczenia sądu o rozwodzie (te informacje przekaż urzędnikowi ustnie),
- jeśli składasz oświadczenie przed konsulem – odpis prawomocnego orzeczenia sądu o rozwodzie lub odpis zupełny aktu małżeństwa z wpisem o rozwodzie (czyli wzmianką o rozwodzie),
- kierownik USC lub konsul poinformuje cię, jeśli będą potrzebne inne dokumenty (na przykład gdy rozwód został orzeczony przez sąd za granicą).
Opłata skarbowa za powrót do nazwiska noszonego przed ślubem jest niewielka – jeśli załatwiasz sprawę przed kierownikiem USC wynosi 11 zł opłaty skarbowej, jeśli załatwiasz sprawę przed konsulem – 50 EUR opłaty konsularnej. Zapłacisz w walucie, w której pobierane są opłaty. Walutę i dokładną kwotę poda ci konsul.
Wniosek o zmianę nazwiska można złożyć w dowolnym urzędzie stanu cywilnego, a za granicą przed dowolnym konsulem RP.
Podstawa prawna:
Art. 25, 59 KRO
Jeżeli potrzebują Państwo pomocy prawnej doświadczonego adwokata rozwodowego to zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią w Krakowie - adw. Michał Słomka - tel. 784 425 405 lub [email protected], adw. Edyta Kwiecień - tel. 789 235 660 lub [email protected].
