Separacja czy rozwód – Co jest lepszym rozwiązaniem?

Decyzja o rozstaniu nie zawsze musi oznaczać rozwodu. Czasami może doprowadzić do separacji, skutkiem czego małżonkowie być może będą w stanie się ze sobą porozumieć. Nie każdy jednak wie, że rozwód nie jest tym samym co separacja – każda z tych instytucji wywołuje odmienne skutki prawne.

Czym jest rozwód?

Zgodnie z treścią art. 56 §1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.

Rozwód jest jedną z formalnych przyczyn ustania małżeństwa, inną jest śmierć co najmniej jednego z małżonków lub uznanie go za zmarłego. Pamiętajmy, że rozwiązanie małżeństwa może nastąpić wyłącznie na skutek wyroku właściwego sądu. W innych krajach Europy możliwe to jest jednak poprzez czynność notarialną lub nawet urzędowe załatwienie sprawy z domu.

Czym jest separacja?

Separacja jest czasowym rozstaniem małżonków, formą ich wzajemnego oddzielenia od siebie. Może przybrać formę separacji faktycznej lub sądowej. W tym pierwszym przypadku nie jest wymagane żadne działanie ze strony małżonków, drugi jednak powoduje konieczność uzyskania stosownego postanowienia.

Przyjęło się, że separacja poprzedza wyrok rozwodowy – w praktyce rzeczywiście spora część przypadków tak właśnie wygląda. Z drugiej strony nie ma żadnych wymogów formalnych, aby separacja była zawsze elementem sprawy rozwodowej. Strony mogą, ale nie muszą z niej skorzystać.

Warto przy tym pamiętać, że jeśli w toku sprawy rozwodowej sąd uzna, że istnieją szanse na uratowanie małżeństwa, może skierować strony na okresową separację.

Skutki rozwodu

Rozwód zawsze wiąże się z określonymi skutkami prawnymi. Zgodnie z treścią art. 56 i 59 KRO:

  • w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia,
  • na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem,
  • jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe,
  • na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu,
  • w ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.

Skutki separacji

Separacja, choć bardzo zbliżona do rozwodu, niesie ze sobą nieco odmienne skutki prawne. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, separacja powoduje:

  • powstanie rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami z mocy samego prawa,
  • odsunięcie małżonka od dziedziczenia po mężu lub żonie – nie dotyczy to jednak nabycia spadku na podstawie testamentu,
  • brak domniemania pochodzenia dziecka z małżeństwa, jeśli urodzi się ono po upływie 300 dni od orzeczenia separacji,
  • powstanie obowiązku wzajemnej pomocy i wsparcia pomiędzy małżonkami – tylko, gdy wymagają tego względy słuszności,
  • ustalenie zakresu władzy rodzicielskiej oraz kontaktów każdego z małżonków względem wspólnych małoletnich dzieci,
  • brak prawa wdowy do renty rodzinnej, chyba że miała ona w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony. Faktyczne istnienie pożycia pozostaje jednak bez wpływu na prawo do renty rodzinnej jeśli orzeczona przez sąd separacja nie została zniesiona,
  • orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania na czas trwania separacji – na zgodny wniosek małżonków sąd może w wyroku orzekającym separację przesądzić również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków,
  • dokonanie wzmianki o separacji na akcie małżeństwa stron.

Rozwód czy separacja – co wybrać?

Decyzja związana z wyborem pomiędzy rozwodem i separacją nie jest łatwa. Powinna być podjęta przez oboje małżonków przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności danej sprawy. Jeśli istnieje szansa na uratowanie związku, warto pomyśleć o czasowym rozstaniu i spokojnym przeanalizowaniu wszystkich za i przeciw. Jeżeli jednak nastąpił już trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, najlepszym wyborem będzie jednak rozwiązanie małżeństwa.

Prawnik pomoże w wyborze najlepszej opcji

W kontekście decyzji pomiędzy rozwodem a separacją, istotne jest zasięgnięcie profesjonalnej pomocy prawnika specjalizującego się w prawie rodzinnym. Konsultacja z prawnikiem może dostarczyć małżonkom kompleksowej analizy ich sytuacji oraz przysporzyć wiedzy na temat prawnych implikacji obu opcji.

 W przypadku rozwodu czy separacji, właściwa porada prawna może pomóc w zrozumieniu skutków finansowych, władzy rodzicielskiej oraz innych kwestii związanych z małżeństwem i rodziną. Również przyszłe konsekwencje, takie jak podział majątku czy regulacje dotyczące opieki nad dziećmi, mogą znacząco wpłynąć na dalszy przebieg życia małżonków. Dzięki wsparciu doświadczonego prawnika, para może dokonać świadomego wyboru, dopasowanego do swoich potrzeb i okoliczności.

Podstawa prawna:

Art. 56, 59, 61.1 KRO

Jeżeli potrzebują Państwo pomocy prawnej doświadczonego adwokata rozwodowego to zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią w Krakowie - adw. Michał Słomka - tel. 784 425 405 lub [email protected], adw. Edyta Kwiecień - tel. 789 235 660 lub [email protected].