Małżonkowie, którzy decydują się na rozwód powinni być świadomi, że chociaż raz będą zobowiązani pojawić się w sądzie. Osobista obecność obu małżonków jest wymagana, aby ustalić możliwość wydania wyroku rozwiązującego związek. Jakie pytania zadaje wówczas sąd?
Przesłuchanie stron na sprawie rozwodowej
Złożenie pozwu to zaledwie początek postępowania rozwodowego. Po jego przyjęciu przez sąd, strony informowane są o terminie i dokładnym miejscu pierwszej rozprawy. To wtedy najczęściej dochodzi o przesłuchania stron – warto dodać, że w sprawach rozwodowych jest ono obowiązkowe.
Nieobecność jednego z małżonków na pierwszej rozprawie może więc skutecznie odsunąć w czasie uzyskanie wyroku. Prędzej czy później sąd będzie musiał przesłuchać obie strony toczącego się postępowania.
Postępowanie dowodowe ma przede wszystkim na celu ustalenie okoliczności dotyczących rozkładu pożycia, jak również okoliczności dotyczących dzieci stron i ich sytuacji, a w razie uznania powództwa – także przyczyn, które skłoniły do tego stronę pozwaną.
Art. 441 KPC
Konsekwencje unikania sądu na rozprawie rozwodowej
Unikanie sądu nie jest dobrym rozwiązaniem także z innego powodu – niestawiennictwo na rozprawie może bowiem skutkować grzywną. W ostateczności sąd może także przesłuchać tylko jednego małżonka – wówczas da wiarę tylko jego wersji wydarzeń.
Konieczność przesłuchania małżonków wynika z obowiązku ustalenia przez sąd, czy w danym przypadku rzeczywiście doszło do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Równie istotne jest, czy nie zachodzą negatywne przesłanki rozwodowe.
Z racji osobistego charakteru sprawy rozwodowej, to właśnie małżonkowie posiadają niezbędne informacje do tego, aby sąd mógł podjąć rozstrzygnięcie w przedmiocie wydania wyroku, bądź oddalenia pozwu rozwodowego.
Jak wygląda pierwsza rozprawa rozwodowa?
Po wywołaniu sprawy przez protokolanta i sprawdzeniu obecności osób wezwanych na rozprawę (w tym również ewentualnych świadków), strony sprawy rozwodowej zgłaszają ustnie swoje żądania i wnioski, a także przestawiają twierdzenia i dowody na ich poparcie. Jako pierwszy głos zabiera zawsze powód, po nim – pozwany.
Małżonkowie składają oświadczenia co do twierdzeń strony przeciwnej oraz przedstawionych przez nią okoliczności faktycznych (potwierdzają lub kwestionują wypowiedzi). Podczas rozprawy sąd obowiązkowo przeprowadza postępowanie dowodowe.
Powód jest obowiązany powołać wszystkie twierdzenia i dowody w pozwie, a pozwany – w odpowiedzi na pozew.
Art. 458.5 §1 KPC
Jak sąd ustala rozkład pożycia małżeńskiego?
Podstawowym pytaniem, które pada na każdej sprawie rozwodowej jest to czy strony zgodnie żądają wyroku rozwiązującego ich małżeństwo. Odpowiedź musi być wyrażona jasno i wyraźnie. Warto w tym miejscu podkreślić, że każda ze stron może cofnąć zgodę na rozwód aż do zamknięcia sprawy w drugiej instancji.
Zgodne żądanie rozwodu przez małżonków nie będzie jednak jedynym pytaniem, które zada sąd. Ocena trwałości i zupełności rozkładu pożycia małżeńskiego zależy od poprawnego ustalenia szeregu okoliczności, które doprowadziły do rozpadu związku. W związku z tym, sąd będzie zadawał każdej stronie dodatkowe pytania.
Jeśli rozwód ma zostać orzeczony z winy jednej ze stron lub gdy w sprawie pojawiają się małoletnie dzieci, a małżonkowie nie współpracują na sali sądowej, z oczywistych względów takich pytań będzie dużo. Z kolei zgoda pomiędzy stronami postępowania sprawi, że sąd nie będzie musiał aż tak wnikliwe badać całej sprawy – pytań będzie więc mniej.
Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.
Art. 56 §1 KRO
Przykładowe pytania do świadków podczas sprawie rozwodowej?
Pytania, które będą zadawane na sali sądowej mają na celu:
- ustalenie okoliczności dotyczących rozkładu pożycia,
- ustalenie okoliczności dotyczących dzieci stron i ich sytuacji,
- w razie uznania powództwa – ustalenie przyczyn, które skłoniły do tego stronę pozwaną.
Czego więc powinni spodziewać się małżonkowie? Szczegółowych pytań dotyczących ich wspólnego pożycia oraz przyczyn rozpadu związku. Najczęstszymi pytaniami pojawiającymi się na sprawie rozwodowej są:
- Kiedy i gdzie dokładnie zawarte zostało małżeństwo?
- Kiedy i dlaczego związek zaczął się psuć?
- Kiedy nastąpił rozpad pożycia małżeńskiego? Dotyczy to wszystkich 3 sfer życia małżeńskiego (sfery fizycznej, emocjonalnej oraz gospodarczej),
- Kiedy miało miejsce ostatnie pożycie małżeńskie?
- Czy strona kocha jeszcze żonę lub męża, albo czy jest w stanie mu wybaczyć/ pokochać ponownie?
- Kiedy zanikła strona uczuciowa związku?
- Od kiedy małżonkowie nie prowadzą wspólnego gospodarstwa?
- Czy małżonkowie zawierali jakąkolwiek umowę majątkową (np. umowę rozdzielności majątkowej)?
- Czy małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci, a jeśli tak to jakiej płci i w jakim wieku?
- Czy któreś z małżonków posiada dzieci pozamałżeńskie, a jeśli tak to jakiej płci i w jakim wieku?
- Czy małżonkowie widzą szanse na pojednanie
Pytania sądu na sprawie rozwodowej bez orzekania o winie
Zdecydowanie mniej pytań pojawia się przy tzw. zgodnych rozwodach (a więc wtedy, gdy strony zgodnie żądają rozwiązania małżeństwa bez orzekania o winie). W takim przypadku istnieją też spore szanse na uzyskanie wyroku już na pierwszej lub drugiej rozprawie.
Pytania sądu na sprawie rozwodowej z orzekaniem o winie
Nieco inaczej będzie w przypadku rozwodów, w których pojawiaj się kwestia winy za rozkład pożycia małżeńskiego. Wiążą się one z dosyć długim postępowaniem dowodowym (w tym z koniecznością przesłuchania świadków i przeprowadzenia innych dowodów).
Każdy z małżonków powinien spodziewać się, że sąd zacznie wówczas zadawać im nowe, dodatkowe pytania – po to, by potwierdzić lub zaprzeczyć wersji, na którą wskazują przedstawione dowody. Tego rodzaju pytania uzależnione są od okoliczności danej sprawy i wątpliwości pojawiających się przed sądem.
Równie istotne mogą być tutaj wnioski stron postępowania – np. w zakresie świadczeń alimentacyjnych czy też wykonywania władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi. Pytania pojawiające się w tym zakresie będą dotyczyły zatem możliwości zarobkowych stron, posiadanego przez nich majątku, usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do alimentów, czy wreszcie dotychczasowych relacji z dziećmi.
Porozumienie w procesie rozwodowym
W praktyce prawniczej coraz częściej podkreśla się znaczenie porozumienia między stronami w trakcie procesu rozwodowego. O ile sąd oczywiście dokonuje oceny faktycznych okoliczności i podejmuje decyzje w oparciu o przepisy prawa, to jednak strony mogą w znacznym stopniu ułatwić sobie cały proces poprzez współpracę i poszukiwanie kompromisów.
Taka postawa ma szczególne znaczenie, gdy w grę wchodzą wspólne dzieci, których dobro powinno być najważniejszym kryterium dla obu rodziców. Zgoda małżonków na konkretne rozwiązania, takie jak podział majątku czy ustalenia dotyczące opieki nad dziećmi, może znacznie skrócić czas trwania procesu i zredukować jego koszty, zarówno finansowe, jak i emocjonalne. Warto więc rozważyć skorzystanie z mediacji rodzinnej, której celem jest osiągnięcie porozumienia między stronami, zamiast konfrontacyjnego podejścia w sądzie.
Adwokat na sprawie rozwodowej
Im większy spór w małżeństwie, tym większa szansa, że rozwód będzie trwał dłużej, a sąd będzie zadawał nie zawsze wygodne pytania. Warto więc już teraz pomyśleć o wsparciu adwokata – szczególnie, jeśli już wiemy, że nasz przeciwnik procesowy będzie mnożył nam problemów.
Co więcej, profesjonalny pełnomocnik może pomóc w przygotowaniu zestawu pytań do drugiej strony, które okażą się przydatne w postępowaniu dowodowym. W przypadku prostej sprawy, powie w jaki sposób odpowiadać na pytania sądu, jak się do niego zwracać i na jakie pułapki zwracać szczególną uwagę.
Jeżeli potrzebują Państwo pomocy prawnej doświadczonego adwokata rozwodowego to zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią w Krakowie - adw. Michał Słomka - tel. 784 425 405 lub [email protected], adw. Edyta Kwiecień - tel. 789 235 660 lub [email protected].
