Kompleksowa pomoc w sprawie podwyższenia alimentów

Wysokość alimentów może być modyfikowana, stanowią o tym wyraźnie przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Dotyczy to więc także możliwości ich podwyższenia. Kiedy jednak uprawniony może zażądać wyższych alimentów i jak powinien uargumentować swój wniosek?

Od czego zależy wysokość alimentów?

Wysokość świadczeń alimentacyjnych zależy tak naprawdę od dwóch czynników:

  • usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego,
  • możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.

Alimenty mogą być ustalane na dwa sposoby – albo na drodze zawarcia stosownej umowy (gdy uprawniony i zobowiązany do tych świadczeń potrafią się ze sobą porozumieć), albo wskutek wydania odpowiedniego orzeczenia sądowego (gdy istnieje jakikolwiek spór w sprawie alimentacyjnej).

Niezależnie od tego w jakim trybie doszło do powstania alimentów, każda ze stron może żądać zarówno ich zmniejszenia, jak i zwiększenia. Ten drugi przypadek będzie oczywiście najbardziej interesował uprawnionego do omawianych świadczeń.

Podwyższenie alimentów

Zgodnie z treścią art. 138 KRO, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. W praktyce wniosek o podwyższenie świadczeń alimentacyjnych pojawia się wraz z dorastaniem dziecka, a przez to i zwiększaniem się jego potrzeb życiowych. O ile bowiem małe dziecko ma stosunkowo niewielkie potrzeby, o tyle nastolatek będzie ich miał znacznie więcej.

Podwyższenie alimentów uzależnione może być także od polepszenia się sytuacji materialnej zobowiązanego. Jeśli otrzymał on spory spadek, darowiznę lub rozpoczął pracę, która dostarcza mu większych dochodów, uprawniony może żądać zwiększenia świadczeń alimentacyjnych, zwłaszcza jeśli do tej pory były one stosunkowo niewielkie.

Idealną sytuacją dla uprawnionego jest jednoczesne zwiększenie się jego potrzeb oraz wzrost możliwości majątkowych i finansowych zobowiązanego. W tej sytuacji dosyć łatwo jest wykazać konieczność podwyższenia alimentów. Pamiętajmy jednak, że jeśli strony nie będą potrafiły porozumieć się w tej kwestii, w owe podwyższenie może nastąpić jedynie na skutek prawomocnego orzeczenia sądowego.

Materialnoprawną podstawę do zmiany orzeczenia alimentacyjnego stanowi zatem art. 138 KRO (to właśnie na ten przepis należy powołać się, gdy żądamy zwiększenia świadczeń alimentacyjnych). Przez „zmianę stosunków” uprawniającą do zmiany wysokości alimentów należy rozumieć zmianę okoliczności istotnych z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i zakresu świadczeń alimentacyjnych. Zatem nie każda zmiana w życiu obowiązanego czy uprawnionego do alimentów będzie podstawą do zmiany orzeczenie alimentacyjnego, w szczególności jeśli nie mają charakteru trwałego, zasadniczego, i nie wyczerpują przesłanek, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego.

Jak zaznaczył Sąd Okręgowy w Olsztynie w wyroku z dnia 15 stycznia 2020 r. (sygn. akt VI RCa 134/19), powództwo o zmianę wyroku w trybie art. 138 KRO wchodzi w rachubę od chwili zmiany stosunków, nie wcześniej jednak niż po uprawomocnieniu się wyroku zasądzającego alimenty. Sąd bada „zmianę stosunków”, dla stwierdzenia której koniecznym jest ustalenie stosunków pierwotnych. Nie jest przy tym dopuszczalne żądanie zmiany prawomocnego orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego tylko na tej podstawie, że orzeczenie to zostało wydane w sposób wadliwy, bez należytego wyjaśnienia rzeczywistego stanu faktycznego. Uchylenie obowiązku alimentacyjnego z datą uprawomocnienia się orzeczenia pierwotnego doprowadziłoby do naruszenia powagi rzeczy osądzonej.

Jak podwyższyć alimenty na dziecko?

Podwyższenie alimentów na dziecko może nastąpić na dwa różne sposoby:

  • poprzez zawarcie stosownej umowy na piśmie – w praktyce dla bezpieczeństwa warto pomyśleć o formie aktu notarialnego. Ta opcja pojawia się tylko wtedy, gdy rodzice dziecka dojdą do porozumienia w zakresie konieczności podwyższenia alimentów,
  • poprzez założenie sprawy sądowej o podwyższenie alimentów – w tym celu należy wnieść pozew o podwyższenie alimentów do sądu, w którego okręgu pozwany (zobowiązany do alimentacji) ma miejsce zamieszkania, jak i sąd pierwszej instancji, w którego okręgu ma miejsce zamieszkania osoba uprawniona. Wybór sądu należy zawsze do powoda. W pozwie powinno znaleźć się oznaczenie sądu i wydziału, do którego wnosimy pismo, oznaczenie stron (powodem jest dziecko) ze wskazaniem ich adresów, wskazanie wartości przedmiotu sporu (chodzi o sumę świadczeń dochodzonych świadczeń alimentacyjnych za okres 1 roku), określenie żądania pozwu (tj. jakich alimentów chce powód), wnioski (np. dowodowe – uzasadniające dochodzenie wyższych świadczeń alimentacyjnych), uzasadnienie żądania i wniosków, podpis przedstawiciela ustawowego dziecka.

Pamiętajmy, że sprawa o podwyższenie alimentów podlega rozpoznaniu w procesie, w postępowaniu zwykłym. Już w pozwie można zgłosić wniosek o udzielenie zabezpieczenia. Jeżeli zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych mieszka za granicą, brak jest przeszkód do dochodzenia przeciwko niemu podwyższenia alimentów przed sądem polskim. Sąd z urzędu jest zobowiązany nadać wyrokowi podwyższającemu alimenty rygor natychmiastowej wykonalności co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa – za okres nie dłuższy niż za 3 miesiące.

Podstawa prawna:

Art. 135, 138 KRO
Art. 16, 17, 333 §1, 730, 1101 §1 KPC

Proces sądowy a rola prawnika w sprawach o podwyższenie alimentów

Gdy strony nie są w stanie osiągnąć porozumienia w kwestii podwyższenia alimentów, a uprawniony uważa, że istnieją wystarczające podstawy do zmiany orzeczenia, warto rozważyć skorzystanie z pomocy doświadczonego prawnika specjalizującego się w prawie rodzinnym. Prawnicy specjaliści nie tylko posiadają wiedzę na temat aktualnych przepisów i orzecznictwa, ale także potrafią profesjonalnie prowadzić sprawę sądową.

Przy wyborze prawnika warto kierować się doświadczeniem, reputacją oraz skutecznością w prowadzeniu podobnych spraw. Prawnik może pomóc w zebraniu niezbędnych dokumentów i dowodów, sporządzeniu precyzyjnego pozwu oraz reprezentować stronę w sądzie. Warto pamiętać, że proces sądowy w sprawach o podwyższenie alimentów to nie tylko kwestia formalna, ale również emocjonalna, dlatego obecność prawnika może pomóc w uniknięciu dodatkowego stresu i zwiększyć szanse na osiągnięcie korzystnego rozstrzygnięcia.

Jeżeli potrzebują Państwo pomocy prawnej doświadczonego adwokata rozwodowego to zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią w Krakowie - adw. Michał Słomka - tel. 784 425 405 lub [email protected], adw. Edyta Kwiecień - tel. 789 235 660 lub [email protected].