Egzekucja kontaktów z dzieckiem: Twoje możliwości i prawa

Rozwiązanie małżeństwa pociąga za sobą konieczność ustalenia nowego zakresu władzy rodzicielskiej nad małoletnim, a także uregulowania wykonywania kontaktów z dzieckiem. Dosyć często pojawiają się wówczas problemy z wykonywaniem zaleceń sądu zawartych w wyroku rozwodowym. Jak zatem wyegzekwować kontakty z własnym dzieckiem?

Władza rodzicielska a kontakty z dzieckiem

Prawo do utrzymywania kontaktów z własnym dzieckiem jest niezależne od zakresu władzy rodzicielskiej przysługującej ojcu lub matce małoletniego. Innymi słowy, jeśli rodzic nie posiada żadnej władzy względem dziecka lub została mu ona ograniczona, nie pozbawia go to prawa do kontaktowania się ze swoim potomstwem.

Kwestia wykonywania takich kontaktów jest zwyczajowo ustalana albo na sprawie rozwodowej (wraz z ustaleniem nowego zakresu władzy rodzicielskiej względem dziecka stron), albo też na sprawie dotyczącej pozbawienia lub ograniczenia władzy co najmniej jednego z rodziców. Rzadko kiedy kwestia uregulowania kontaktów z małoletnim ma odrębny charakter, choć zdarzają się oczywiście i takie przypadki.

Zakres kontaktów z dzieckiem

Sąd rodzinny ustalający zakres i sposób wykonywania osobistych kontaktów z dzieckiem bierze pod uwagę wiele różnych czynników, przede wszystkim dobro samego małoletniego. W praktyce kontakty mogą być ograniczone do np. dwóch wizyt miesięcznie w określonych godzinach i przy obecności oznaczonych osób (np. kuratora sądowego lub drugiego rodzica dziecka). Oczywiście możliwa jest także sytuacja, w której kontakty z dzieckiem nie będą w ogóle ograniczone i każdy z rodziców będzie miał pełne prawo spotykania się ze swoim potomstwem.

Egzekucja kontaktów z dzieckiem – kiedy następuje?

Jeśli kontakty z własnym dzieckiem są utrudniane przez drugiego rodzica (czasami także przez dziadków małoletniego), wówczas mamy prawo do egzekwowania swoich uprawnień przed sądem. Dotyczy to zarówno sytuacji, w której przysługuje nam prawo do utrzymywania nieograniczonych relacji z małoletnim, jak i wtedy, gdy drugi rodzic nie respektuje orzeczenia sądu ustanawiającego konkretne zasady w zakresie omawianych kontaktów.

Zgodnie z treścią art. 59815 Kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku.

Jeżeli osoba uprawniona do kontaktu z dzieckiem albo osoba, której tego kontaktu zakazano, narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy zagrozi tej osobie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje.

Jak dokonać egzekucji kontaktów z dzieckiem?

Jeśli jeden z rodziców utrudnia lub uniemożliwia realizację kontaktów z dzieckiem ojcu lub matce małoletniego, w pierwszej kolejności powinien zostać powiadomiony o możliwości dochodzenia swoich praw przed sądem i w ramach postępowania komorniczego. W tym celu należy złożyć odpowiednie pismo adresowane do rodzica utrudniającego kontakty – informujemy w nich o przysługującym nam prawie do utrzymywania relacji z dzieckiem oraz obowiązku respektowania go przez drugiego rodzica i każdą inną osobę. Zaznaczmy, że w oparciu o art. 59815 KPC dalsze uniemożliwianie wykonywania kontaktów spotka się z sankcją odszkodowawczą i egzekucyjną. Taki pismo warto doręczyć listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru – jeśli sprawa trafi do sądu, mamy wówczas dowód, że próbowaliśmy rozwiązać sprawę ugodowo.

Jeżeli rodzic utrudniający kontakty z dzieckiem nie zareaguje na pismo, jedyną drogą pozostaje nam skierowanie sprawy do sądu. W tym celu należy złożyć wniosek o egzekucję kontaktów z dzieckiem do sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i opiekuńczego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka (opłata sądowa od tego pisma wynosi 40 zł). W ramach toczącego się postępowania zawsze dochodzi do przesłuchania rodziców dziecka, dosyć często także i samego małoletniego, pod warunkiem że jego rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości mu na to pozwala.

Zgodnie z art. 59816 KPCJ, jeżeli osoba, której sąd opiekuńczy zagroził nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej, nie wypełnia nadal swego obowiązku, sąd opiekuńczy nakazuje jej zapłatę należnej sumy pieniężnej, ustalając jej wysokość stosownie do liczby naruszeń. Dotyczy to także osoby, która dopuściła się naruszenia obowiązku wynikającego z orzeczenia o kontaktach. Pamiętajmy, że prawomocne postanowienie sądu, w którym nakazano zapłatę należnej sumy pieniężnej, jest tytułem wykonawczym bez potrzeby nadawania mu klauzuli wykonalności.

Pamiętajmy, że uprawnionemu do kontaktów przysługuje również zwrot uzasadnionych wydatków, jakie poniósł w związku z przygotowaniem się do kontaktu z dzieckiem (np. koszty podróży na miejsce spotkania), które ostatecznie nie nastąpiło z przyczyn leżących po stronie osoby, pod której pieczą na stałe znajduje się dziecko.

Jeżeli rodzic nie akceptuje orzeczenia sądu, jedyną drogą do wyegzekwowania kontaktów z dzieckiem jest wszczęcie postępowania przy udziale komornika. W tym celu należy złożyć wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego dołączając do niego prawomocne postanowienie sądu ws. egzekucji kontaktów z dzieckiem.

Komornik pomoże wyegzekwować kwotę zasądzoną od rodzica, który utrudnia realizację kontaktów z dzieckiem. Wznowienie samych kontaktów następuje zaś przy pomocy kuratora sądowego – jest on uprawniony do odebrania dziecka od każdej osoby, u której się ono znajduje. Pamiętajmy jednak, że przymusowe odebranie i oddanie małoletniego uprawnionemu może nastąpić tylko w obecności uprawnionego albo osoby lub przedstawiciela instytucji przez niego upoważnionej.

Podstawa prawna:

Art. 598.15 – 598.22 KPC

Egzekucja kontaktów z dzieckiem – kiedy warto skorzystać z pomocy mediatora?

W przypadkach, gdy konflikt między rodzicami utrudnia wykonywanie ustalonych kontaktów z dzieckiem, warto rozważyć skorzystanie z usług mediatora rodzinnego. Mediator, jako neutralna strona, może pomóc rodzicom znaleźć rozwiązanie, które będzie służyć dobru dziecka. Mediacja może prowadzić do ugodowego rozwiązania sporu i ułatwić osiągnięcie porozumienia w kwestiach dotyczących wykonywania kontaktów. Wspólnie z mediatorem rodzice mogą omówić swoje oczekiwania oraz znaleźć kompromisowe rozwiązania, które uwzględnią potrzeby zarówno dziecka, jak i rodziców.

Mediacja jest szczególnie przydatna, gdy sytuacja jest złożona emocjonalnie, a stosunki między rodzicami są napięte. Dzięki temu procesowi można uniknąć kosztownego i czasochłonnego postępowania sądowego oraz ograniczyć stres dla wszystkich zaangażowanych stron. Mediator może również pomóc w tworzeniu sprecyzowanych planów kontaktów, uwzględniających codzienne obowiązki dziecka oraz plany obu rodziców.

Warto mieć na uwadze, że orzeczenie sądowe w sprawie mediacji może również stanowić mocny argument w procesie egzekucji kontaktów, jeśli drugi rodzic nadal utrudnia realizację ustalonych kontaktów z dzieckiem. Współpraca z mediatorem może pomóc uniknąć dalszych konfliktów i dążyć do harmonijnego współdziałania na korzyść dziecka.

Pamiętajmy, że mediacja to dobrowolny proces, a wybór mediatora ma istotne znaczenie. Zaleca się wybór doświadczonego profesjonalisty z zakresu prawa rodzinnego oraz mediacji, aby zapewnić skuteczne i rzetelne rozwiązanie sporu między rodzicami.

Jeżeli potrzebują Państwo pomocy prawnej doświadczonego adwokata rozwodowego to zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią w Krakowie - adw. Michał Słomka - tel. 784 425 405 lub [email protected], adw. Edyta Kwiecień - tel. 789 235 660 lub [email protected].